Đúng như tựa đề “” (Meditation: The first and last freedom), trong tác phẩm này  bàn về phương pháp duy nhất giúp con người đạt được tự do tuyệt đối: thiền. Nhờ thiền mà ta có được những giây phút hiện diện, ở đây và bây giờ. Nhờ hiện diện mà ta tỉnh thức. Và một khi tỉnh thức, ta sẽ có được tự do.

Cuốn sách này được chia thành hai phần: phần 1 bàn về những vấn đề căn bản liên quan đến thiền, phần 2 hướng dẫn cách thực hành các phương pháp thiền của Osho.

Ở phần 1, Osho tập trung trả lời câu hỏi lớn nhất, căn bản nhất: thiền là gì? Theo Osho, thiền không phải là ngồi yên lặng, nhắm mắt, thiền là bất cứ điều gì bạn làm với sự nhận thức, tỉnh táo. Chỉ đơn giản vậy thôi. “Đi bộ có thể là thiền, nếu bạn bước đi một cách tỉnh táo. Ngồi có thể là thiền nếu bạn ngồi một cách tỉnh táo... Thiền không chống lại hành động. Thiền không có nghĩa là phải thoát ly khỏi cuộc sống. Thiền chỉ đơn giản dạy bạn một lối sống mới: bạn trở thành trung tâm của một cơn bão xoáy” – Osho chỉ ra.

Ở phần 2, Osho sẽ hướng dẫn cụ thể, chi tiết các phương pháp thiền đặc biệt do ông sáng tạo nên, từ tư thế, âm nhạc, đến các động tác trong từng bước, thời gian cho mỗi giai đoạn… Khác với cách nghĩ thông thường, đa số các phương pháp thiền Osho không bắt đầu với tư thế ngồi im, mà với tư thế “động”. Phương pháp đó có thể là nhảy múa điên cuồng, xoay tít, khóc lóc kêu la, hít thở hỗn loạn, có thể là nói nhảm bằng một ngôn ngữ ta không biết. Và trong sự điên cuồng chuyển động đó, mọi thứ rác rưởi sẽ bị ném hết ra ngoài, rồi đến lúc “bạn sẽ bắt đầu cảm nhận được một sự im lặng đang ngày càng phát triển bên trong”.