Đầu năm 2006, YouTube đã chuyển đến một văn phòng lớn hơn để đáp ứng sự phát triển nhanh chóng đáng ngạc nhiên của mình.

Văn phòng mới khá là lộn xộn. Công ty khởi nghiệp này chiếm trọn tầng hai phía trên tiệm bánh pizza Amici ở San Mateo - một thành phố vệ tinh gần San Francisco và các tuyến đường sắt – và các kỹ sư phần mềm trẻ tuổi hiếm khi dọn dẹp sau bữa ăn nên đã dẫn đến vấn nạn gặm nhấm không dứt. Để thêm phần hài hước, ai đó đã đặt hai con chuột nhồi bông trên bàn tiếp tân làm linh vật của công ty. Văn phòng mới có hình chữ U, với một cầu thang ở giữa và những dãy bàn làm việc tạm bợ, đèn huỳnh quang cũ kỹ, thảm lót sàn xám xịt. Hurley và Chen ngồi chung một bàn trong góc gần mấy cái cửa số hiếm hoi của văn phòng. Hurley đã thuê một họa sĩ vẽ các đường sọc đỏ xám hình xoắn ốc trên tường để tượng trưng cho băng thông và hy vọng giúp nơi này trông sáng sủa hơn. Họ treo những tấm vải trắng rẻ tiền rủ xuống từ trần nhà để làm vách ngăn. Họ mua sỉ đồ ăn vặt ở Costco cho nhân viên, như Google đã làm, và một số món đã mốc meo trong góc tủ lạnh. Mọi nhân viên mới đều phải tự ráp bàn và ghế mua từ IKEA, một nghi thức cho thấy khởi đầu khó khăn, tiết kiệm và tinh thần làm việc chăm chỉ của một công ty khởi nghiệp.

Hurley và Chen đã lập một hội đồng quản trị và tuyển dụng các nhân viên điều hành doanh nghiệp làm việc cùng đội ngũ lập trình viên của họ, nhưng công ty vẫn giữ nguyên cái chất đơn sơ của mình, ngay cả khi nó đã thu hút được nhiều sự chú ý hơn. Vào tháng Hai. MC Hammer, một ngôi sao nổi tiếng của thời kỳ trước, đã ghé qua để xem thử công ty đứng sau trang web mới sành điệu, và một trong những nhân viên mới được thuê là Kevin Donahue đã đưa ông đi tham quan văn phòng. Nhân viên YouTube đã quay lại buổi tham quan này và đăng lên trang web (với tiêu đề: "Đến giờ Hammer rồi!"). Một phóng viên của tờ Forbes cũng đến để xem đoạn clip nổi tiếng về người cha dượng với trò chơi khăm tàn nhẫn: trong lúc con mình mải mê chơi trò chơi điện tử, anh đã chiếu một khuôn mặt đáng sợ lên màn hình khiến đứa bé khóc thét vì kinh hãi. Một nhân viên mới của YouTube tên Chris Maxcy đã nhận xét: "Thật là tàn nhẫn". Những người khác thì bật cười. Donahue đã mô tả với Forbes là trang web của công ty anh “đơn sơ và tùy hứng".

Chỉ mấy tháng trước đó, chi phí vận hành YouTube vẫn được tính vào thẻ tín dụng của Chen, và công ty gần như chỉ cố gắng tồn tại. May mắn thay, YouTube đã tìm thấy vị cứu tinh. Chen và Hurley vẫn luôn theo dõi các tài khoản mới trên trang web và đã phát hiện ra Roelof Botha vào mùa hè năm đó. Roelof có tiền. Tại PayPal, anh từng là nhân vật xử lý tiền bạc khi giữ chức vụ giám đốc tài chính, và anh đã chuyển đến làm cho Sequoia Capital, công ty đầu tư mạo hiểm nổi tiếng từng đầu tư cho Google. Là một người Nam Phi cao ráo, thực tế, có bằng cử nhân kinh doanh và tôn sùng các công nghệ mới, Botha đã mang theo một chiếc máy quay kỹ thuật số mới trong kỳ trăng mật của mình ở miền nông thôn nước Ý. Anh đăng vài video lên một trang web mà anh biết đến qua bạn bè ở PayPal. Bên ngoài nhóm PayPal, danh tiếng của trang web này cũng đang dần tăng lên. Vào tháng Tám, Slashdot, một trang tin tức có ảnh hưởng trong ngành công nghệ mà các nhà sáng lập Google thương theo dõi, đã ca ngợi YouTube và mang đến một làn sóng truy cập mới cho nền tảng này. Botha đã kết nối lại với các đồng nghiệp cũ ở PayPal và soạn thảo một bản ghi chú ngay trong tháng đó để thuyết phục các thành viên khác ở Sequoia đầu tư vào YouTube.

Đến cuối tháng Tám, YouTube đã có 8 ngàn khách truy cập, những người đã tạo ra hơn 15 ngàn video. Botha tính toán các con số: YouTube phải chi khoảng 4 ngàn đô-la một tháng để cung cấp video, với mỗi lần phát video chỉ tốn một phần rất nhỏ của 1 xu. YouTube có thể thu phí người dùng với các tính năng như hiệu ứng video đặc biệt, hoặc có thể kiếm tiền từ quảng cáo như Google đã làm. Trong bản ghi chú của mình, Botha nhấn mạnh thành công gần đây của các công ty Web 2.0 có "nội dung do người dùng sáng tạo" như Flickr và Tripadvisor, một trang web du lịch thu thập thông tin từ cộng đồng đã được bán với giá hơn 100 triệu đô-la. Botha tin rằng YouTube có thể thu được ít nhất cũng bằng con số đó.

Bản ghi chú đã có hiệu quả. Vào tháng Mười Một, Sequoia công bố khoản đầu tư trị giá 3,5 triệu đô-la vào YouTube và ca ngợi kỳ tích của trang web này khi lưu trữ 8 terabyte cảnh quay, "tương đương với việc di chuyển một cửa hàng Blockbuster mỗi ngày qua internet" – một con số đáng kinh ngạc vào thời điểm mà Blockbuster vẫn còn là chuỗi cửa hàng cho thuê video lớn. Một thành viên ở Sequoia là Michael Moritz về sau đã gọi YouTube là "kỵ sĩ thứ tư của internet" cùng với Amazon, Microsoft và Google. Sequoia đã đưa Botha vào hội đồng quản trị của YouTube và nắm giữ 30% quyền sở hữu công ty này.

Khoản đầu tư đã giúp YouTube có đủ tiền để thuê văn phòng ở San Mateo, bên trên cửa hàng pizza, nơi lũ chuột tự do lang thang. Có lần, nhân viên mới Chris Maxcy lần theo một mùi hôi kinh khủng và tìm thấy một con chuột chết đang phân hủy trong một cái bẫy sát trần văn phòng. Maxcy, người ưa mặc quần tây và áo sơ mi có khuy cổ, là người duy nhất ở văn phòng "sơ-vin"- trong khi Hurley và Chen vẫn thích bỏ áo ngoài quần vào những nhưng anh vẫn có tính cách vui nhộn. Maxcy bỏ con chuột chết vào một túi rác và giữ nó cách xa mình cả sải tay. Micah Schaffer, một nhân viên mới, hai mươi lăm tuổi, với mái tóc bù xù, quần jean bụi bặm và áo nỉ, bắt đầu quay một video YouTube.

"Mình cho Heather xem cái này đi", anh châm chọc.

Heather chính là Heather Gillette, một trong những nhân viên đầu tiên của YouTube và là một trong số ít nhân viên nữ ở công ty. Cô lớn lên ở Thành phố Palo Alto gần công ty, nơi cha mẹ cô luôn phải ở nhà thuê, nên khi trưởng thành, cô mơ ước mua được ngôi nhà của riêng mình. Cô muốn có không gian cho chó, mèo, hai con ngựa và một đàn gà mà cô định mua. Hè năm đó, có đã tìm được một địa điểm hoàn hảo: một lô đất trống nằm phía dưới những ngọn đồi thoai thoải xanh mướt và một rừng cây gỗ đỏ. Cô phấn khích đến mức đã lấy chiếc máy quay nhỏ cầm tay ra để chia sẻ khoảnh khắc tuyệt vời này với gia đình. Khi lùng sục trên mạng để tìm cách gửi đoạn phim, cô chỉ tìm thấy một trang web xấu xí là MPEG Nation yêu cầu mức phí 25 đô-la. Cô chưa từng nghe về YouTube cho tới khi ghé chơi nhà một người bạn thời thơ ấu là Kathy. Lúc đó chồng của Kathy là Chad Hurley đang ngồi im cắm cúi trước máy tính trong phòng ăn. Kathy giải thích rằng dự án mới của Hurley là một trang web chia sẻ video miễn phí, và Gillette bước tới gần để xem anh đang làm gì. Cô từng làm trong ngành dịch vụ khách hàng nhưng hiện đang thất nghiệp, và khi nghĩ về mảnh đất rộng lớn đang được rao bán, cô muốn tìm một công việc mới. “Chúng tôi sẽ không cần đến dịch vụ khách hàng đâu", Hurley nói với cô. "Trang web miễn phí mà.”

Nhưng vài tuần sau, khi Gillette lại ghé chơi nhà bạn, Hurley đã đổi ý. Anh cần một người quản lý văn phòng.

Với công việc quản lý này, Gillette phải đối phó với mấy con chuột. Nhưng cô không nỡ lòng nào giết chúng. Cô coi những con vật mà cô nuôi giống như "con cái" của mình và các nhân viên nam thường trêu chọc cô vì tình cảm mà cô dành cho động vật.

***

Nhưng Gillette còn gặp phải nhiều vấn đề phức tạp hơn cả lũ chuột. Hurley đã giao cho cô nhiệm vụ quản lý khâu kiểm duyệt nội dung.

Để tránh việc YouTube trở thành một trang web gây sốc với nội dung thô tục, các nhà sáng lập đã cấm người dùng tải lên các video khiêu dâm và bạo lực cực đoan. Dù vậy, những nội dung đó vẫn xuất hiện. Ban đầu, các nhân viên thay phiên nhau kiểm duyệt, tìm kiếm video vi phạm trong suốt ngày làm việc, còn Chen thì truy quét các video này trong những đêm thức khuya uống cà phê. Họ đã xây dựng một hệ thống phần mềm cho phép người xem báo cáo bằng cách gắn cờ lên những video có vấn đề hoặc vi phạm quy tắc. Nhưng lượng video ngày càng tăng đòi hỏi họ phải có một giải pháp tốt hơn.

Gillette đã thuê 10 nhân viên cho nhóm SQUAD (Safety, Quality, and User Advocacy - tạm dịch: An toàn, chất lượng và bảo vệ người dùng), những nhân viên tiền tuyến đầu tiên của internet. Họ ngồi trước những chiếc máy tính hiển thị một hàng dài vô tận các video bị người xem gắn cờ. Góc trên bên phải màn hình của họ có bốn nút: "Phê duyệt" - giữ lại video; “Nội dung nhạy cảm" - đánh dấu video chỉ phù hợp với người từ mười tám tuổi trở lên; "Từ chối” – xóa video; "Cảnh cáo" - xóa video và thêm cảnh cáo cho tài khoản. Nếu bị cảnh cáo quá nhiều lần thì tài khoản sẽ bị khóa. Gillette đã tuyển thêm nhân viên kiểm duyệt làm việc vào ca đêm và cuối tuần, đồng thời mua các tấm chắn cơ lớn để che chắn màn hình khỏi những người xung quanh. Ban đầu, nhóm kiểm duyệt ngồi ngay lối vào văn phòng, nhưng YouTube nhanh chóng nhận ra rằng việc để khách đến công ty gặp ngay hàng người đang kiểm duyệt các nội dung nhạy cảm của internet không phải là một ý hay. Vậy nên nhóm kiểm duyệt đã được chuyển chỗ ngồi.

Micah Schaffer được giao nhiệm vụ soạn thảo các quy tắc kiểm duyệt. Anh đã in một quy tắc thuộc nhóm "Từ chối" và dán lên bàn làm việc của mình: "Để làm rõ, nếu lý do duy nhất khiến ta không nhìn thấy một bộ phận sinh dục là vì nó đang ở bên trong bộ phận sinh dục của người khác, thì video đó không phải là nội dung nhạy cảm mà là nội dung cần bị cảnh cáo". Nội dung khiêu dâm gây ra nhiều vấn đề: khi YouTube tìm cách hợp tác với Disney, phía đại diện Disney đã phàn nàn về việc người ta dễ dàng tìm thấy các video người lớn trên YouTube. Một phóng viên từng gọi điện đến công ty vào một buổi sáng thứ Sáu để hỏi về sự lan tràn của nội dung khiêu dâm. Trong giờ ăn trưa ở văn phòng hôm đó, Gillette đã đứng dậy và thông báo rằng họ cần dành cả cuối tuần để xóa sạch “nội dung đen" khỏi trang web. Họ đã làm việc hiệu quả, vì sau đó tay phóng viên kia không hề đăng bài viết nào về chuyện này.

Nhưng việc kiểm duyệt không chỉ đơn giản là nhận diện các bộ phận nhạy cảm. Schaffer và Jennifer Carrico, một luật sư tình nguyện làm việc tại YouTube, đã cùng ngồi lại trong một căn phòng suốt cả tuần lễ để nghiên cứu viết quy tắc kiểm duyệt. Sau khi xem vài đoạn phim kỳ quái và khó phân định, hai người họ đã đưa ra một chiến thuật: chỉ vào từng bộ phận cơ thể và hỏi nhau xem bộ phận đó có thể đặt ở đâu. Có thể đặt một ngón tay vào vùng kín không? Chúng ta nên làm gì với những video hiển thị hình ảnh đó? Có lúc Carrico đã tự hỏi: "Chúng ta đã mở thứ hộp Pandora nào ra vậy?".

Julie Mora-Blanco là bạn đại học của Schaffer và cô tham gia nhóm SQUAD vào mùa hè 2006. YouTube trả cho cô 45 ngàn đô-la mỗi năm kèm theo bảo hiểm sức khỏe và cổ phần công ty, điều đó khiến cô thấy thật tuyệt vời. Các đồng nghiệp đã cảnh báo cô về tất cả những thứ ghê tởm mà cô có thể gặp phải, hoặc cô nghĩ vậy. Trong những ngày đầu làm việc, có một buổi sáng cô đã xem phải một video gây ám ảnh cho cô suốt hơn mười năm sau đó. "Ôi, Chúa ơi”, cô kêu lên khi video bắt đầu phát. Về sau, cô chỉ tả lại là video đó liên quan đến một em bé mới biết đi và một căn phòng khách sạn thiếu ánh sáng. Một đồng nghiệp đã hướng dẫn cô các bước tiếp theo: nhấn nút "Cảnh cáo", chặn tài khoản đăng tải video và cung cấp thông tin cho một tổ chức phi lợi nhuận chuyên theo dõi vấn đề lạm dụng trẻ em cũng như báo cáo cho chính quyền liên bang.

Thế nhưng những video đầy ám ảnh đó, cùng với các đoạn phim khiêu dâm rõ ràng, thật ra lại là nhóm nội dung duy nhất mà đội SQUAD dễ dàng loại bỏ. Khi các kiểm duyệt viên không biết cách xử lý, họ thường chuyển các đoạn video cho Gillette. Cô có thể điềm tĩnh xem hầu hết những thứ ghê rợn và cô thấy phim khiêu dâm người lớn khá buồn cười. Nhưng Gillette phải nhường quyền cho người khác xử lý trước bất cứ thứ gì đen tối có liên quan đến động vật, chẳng hạn như các đoạn clip kỳ dị có cảnh phụ nữ đi giày cao gót giẫm lên động vật hay clip mèo bị đun sống. Cô cũng đã gặp ác mộng trong nhiều năm vì lỡ xem phải một vài video kiểu này. Mora-Blanco và các đồng nghiệp của cô đã sử dụng những "miếng hài đen” như một cơ chế đối phó với công việc gây tổn thương tâm lý này - một trò đùa phổ biến của họ có liên quan đến bạch tuộc và sự đồng thuận về tình dục - nhưng họ cũng cảm thấy vô cùng tự hào về vai trò của mình khi gìn giữ sự an toàn và trong sáng cho cộng đồng YouTube non trẻ.

Chẳng mấy chốc, công việc của Gillette đã mở rộng sang việc giữ gìn vị thế pháp lý cho YouTube. Một ngày nọ, Hurley đến gặp cô với một mẩu giấy nhỏ từ một công ty lưu trữ máy chủ của YouTube; tờ giấy viết rằng YouTube đã vi phạm pháp luật. Hurley hỏi: "Cô nghĩ cô có thể xử lý vấn đề bản quyền không?".

Ngay từ thời khởi tạo YouTube trong ga-ra, Hurley đã nhận thức được rủi ro pháp lý khi phát sóng các video vi phạm bản quyền mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu. Khi YouTube phát triển, các yêu cầu từ phía truyền thông truyền thống đòi gỡ video xuống cũng ồ ạt tăng theo. (Một vụ kiện sau này đã tiết lộ rằng trong các cuộc trò chuyện qua tin nhắn, nhân viên YouTube đã phàn nàn về những người khiếu nại bản quyền bằng những từ ngữ như "lũ khốn bản quyền" và "bọn khốn kiếp".) Nhưng Hurley cũng biết nếu chủ sở hữu bản quyền thật sự chấp thuận, và YouTube đơn giản là không biết gì, thì việc xóa video là điều ngu ngốc. Tháng Mười năm 2005, một tài khoản tên joeB đã tải lên một đoạn phim dài 3 phút đầy mê hoặc về Ronaldinho, siêu sao bóng đá đã ký hợp đồng với Nike. Đó có phải là video vi phạm bản quyền không? Video đó đã trở nên cực kỳ phổ biến, và YouTube vẫn giữ nó lại. Họ nhanh chóng biết được tài khoản joeB thuộc bộ phận tiếp thị của Nike. Và sự kiện này mang đến một bài học quan trọng: YouTube có thể là mối đe dọa đối với chủ sở hữu bản quyền, nhưng cũng có thể là một công cụ rất có giá trị đối với các doanh nghiệp đang tìm kiếm khán giả.

Đầu năm 2006. YouTube lại có trong tay một "joeB" tiềm năng khác: "Lazy Sunday" (tạm dịch: Chủ nhật lười biếng).

Saturday Night Live (SNL – tạm dịch: Trực tiếp đêm thứ Bảy), chương trình huyền thoại của đài NBC, đã phát sóng hơn ba mươi năm và bắt đầu trở nên nhàm chán. Trong một nỗ lực thay đổi, chương trình này đã phát sóng các đoạn "phim ngắn kỹ thuật số" của dàn diễn viên mới như Andy Samberg, một cây hài có mái tóc bồng bềnh và gương mặt chẳng khác gì hoàng tử Disney. Tiểu phẩm "Lazy Sunday" của nhóm Andy Samberg quay cảnh hai chàng trai da trắng đọc rap về bánh nướng và The Chronicles of Narnia (Biên niên sử Narnia). Video "Lazy Sunday" xuất hiện trên YouTube vào tháng Mười Hai và nhanh chóng trở nên nổi tiếng. Hurley đã gửi một email tới NBC: Nếu video này không phải do quý vị tải lên, chúng tôi rất sẵn lòng gỡ nó xuống. Chỉ cần cho chúng tôi biết. Nhiều tuần trôi qua không ai trả lời, và "Lazy Sunday" tiếp tục thu hút lượt xem. Sau đó, vào ngày 03 tháng Hai, một luật sư của NBC rốt cuộc đã trả lời bằng một lá thư nghiêm túc, yêu cầu YouTube xóa đoạn phim và tất cả các video có gắn thẻ "Saturday Night Live" hoặc "SNL”. Kevin Donahue, phó chủ tịch mới của YouTube, đã cố thuyết phục NBC về giá trị quảng cáo khi giữ lại các nội dung thịnh hành như vậy. Giá trị đối với YouTube rất rõ ràng: trong tháng đó, hầu hết các kết quả tìm kiếm đưa mọi người đến trang web của họ là hai từ "Lazy Sunday". Cuối cùng. YouTube đã gỡ đoạn clip, nhưng hầu hết khán giả biết đến YouTube nhờ tiểu phẩm này đều gắn bó với trang web. Với các khiếu nại bản quyền khác, Gillette đã cố gắng tuân thủ nhanh chóng, điều này khiến các kỹ sư phần mềm khó chịu vì họ lo lắng rằng việc xóa quá nhiều video sẽ làm người ta không muốn tải lên nữa.

Đến năm 2006, các lập trình viên đã kiểm soát được hầu hết các sự cố thường xuyên của YouTube, dù thi thoảng vẫn có trục trặc. Một người xem khó chịu từng gọi vào số văn phòng của YouTube và để lại tin nhắn thoại. "Chết tiệt thật chứ, tôi cần 'tự sướng, và tôi không thể làm được nếu không xem mấy cái video đó”, anh ta hét vào điện thoại. "Làm ăn cho tử tế đi, lũ điếm chết tiệt.” Nhân viên YouTube đã gượng cười một cách lo lắng. Những tin nhắn đáng sợ kiểu đó, vụ lùm xùm với NBC, mớ hỗn độn kiểm duyệt tràn lan khó kiểm soát... tất cả cho thấy một điều cực kỳ rõ ràng: YouTube cần một luật sư toàn thời gian.

- Trích dẫn từ cuốn sách “Hành trình thống trị thế giới của YouTube” của tác giả Mark Bergen do First News chuyển ngữ và phát hành tại Việt Nam