Một tác phẩm trần trụi và rất cá nhân, nơi Kafka phơi bày mối quan hệ đã định hình phần lớn sự nghiệp sáng tác của ông. Bức thư dài này – vốn chưa bao giờ gửi đi – vừa là sự thú nhận vừa là lời buộc tội, cho thấy ảnh hưởng sâu sắc của tình cảm cha con đối với tâm hồn ông. Đọc tác phẩm này trước sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn những ám ảnh lặp lại trong các tiểu thuyết: quyền lực, phán xét, sự bất toàn. Đây là điểm khởi đầu để bước vào tâm trí Kafka.

Có lẽ là tác phẩm dễ tiếp cận nhất của Kafka, “Hóa thân” mở ra bằng một trong những câu mở đầu nổi tiếng nhất lịch sử văn chương và dần trở thành cuộc khai thác đau đớn về gia đình, sự tha hóa và kiếp người hiện đại. Điều đẹp đẽ ở tác phẩm này nằm ở sự cân bằng giữa cái phi lý và cái đời thường – vừa siêu thực vừa gần gũi. Ngắn gọn nhưng giàu chiều sâu triết lý.

Hành trình Josef K. trong một hệ thống pháp lý bất khả tri vẫn khiến người đọc rùng mình vì tính thời sự trong xã hội ngày nay. “Vụ án” đã biến những khái niệm trừu tượng như công lý hay quyền lực thành trải nghiệm cụ thể, ám ảnh. Văn phong lại càng khiến cơn ác mộng trở nên chân thực hơn.

Những truyện ngắn của Kafka là liều tinh chất cô đặc của tài năng ông. Nghệ sĩ tuyệt thực khám phá mối quan hệ giữa nghệ sĩ và công chúng. Trại giam mang đến những suy tư đầy ám ảnh về công lý và sự trừng phạt. Một bác sĩ nông thôn tái hiện tính siêu thực của trách nhiệm và bổn phận. Mỗi truyện ngắn là một vũ trụ thu nhỏ, thích hợp để bạn đọc xen kẽ giữa những tác phẩm dài hơn.

Thường bị bỏ qua trước những tác phẩm u ám hơn, “Nước Mỹ” cho thấy một mặt khác của Kafka. Dù vẫn vương nỗi lo âu đặc trưng, cuốn tiểu thuyết chưa hoàn thiện này lại có những khoảnh khắc hài hước, thậm chí hy vọng. Hình ảnh về một nước Mỹ tưởng tượng – được viết bởi người chưa bao giờ đặt chân tới – tạo nên một thực tại mơ hồ, vừa phản ánh “giấc mơ Mỹ” vừa bàn về cảm giác thuộc về.

Tác phẩm chưa hoàn chỉnh này theo chân nhân vật K. trong những nỗ lực vô vọng nhằm tiếp cận giới chức trong lâu đài, là sự kiên trì của con người trước trở ngại bất khả thi. Việc tác phẩm dang dở lại càng phù hợp, phản chiếu chính chủ đề của nó: sự bất toàn và khát vọng vô tận.

Những bức thư hé lộ một cách nhìn gần gũi vào tâm trí Kafka. Chúng vừa mang tính cá nhân, vừa soi sáng phong cách tư duy, sự giằng xé và cái nhìn sắc bén về chính cảm xúc của mình – giống như cách ông viết tiểu thuyết. Một tập hợp không thể thiếu nếu muốn hiểu toàn diện Kafka.

Khép lại hành trình bằng Nhật ký là hợp lý, vì chúng kết nối tất cả sợi chỉ còn lại. Ghi chép thường ngày, những mảnh truyện, những suy tư cá nhân tạo thành bức tranh ghép về một trí tuệ lớn đang vật lộn với hiện sinh. Nhật ký vừa nhân bản hóa Kafka, vừa làm nổi bật sự đặc biệt trong cái nhìn của ông. Đây vừa là người bạn đồng hành, vừa là chiếc chìa khóa mở cánh cửa vào toàn bộ tác phẩm của ông.

Dấn thân vào thế giới Kafka không chỉ là đọc – mà là một trải nghiệm thay đổi cách ta nhìn hiện thực. Mỗi tác phẩm đều mang sức nặng riêng, bóng tối riêng, và vẻ đẹp kỳ lạ riêng. Dù bạn bắt đầu từ những tác phẩm cá nhân để hiểu con người ông, hay nhảy thẳng vào tiểu thuyết hư cấu, hành trình này chắc chắn sẽ biến đổi bạn. Kafka không chỉ kể chuyện; ông làm ta nhận ra văn chương có thể làm được nhiều hơn thế.

- Trạm Đọc

- Tham khảo Bookspect