Tại Việt Nam, ngành y đã có những nỗ lực xây dựng quy định về quản lý chất lượng, chuẩn an toàn phẫu thuật, kiểm soát nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, áp lực quá tải, thiếu nhân lực và hạn chế về hạ tầng công nghệ khiến việc triển khai chưa đồng đều. Các sự cố y khoa từng xuất hiện trên báo chí – từ nhầm thuốc, chẩn đoán sai đến lây nhiễm chéo – cho thấy an toàn người bệnh không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn là niềm tin xã hội vào y tế.
Bài học từ quản lý tinh gọn và văn hóa an toàn
Một hướng đi được nhiều bệnh viện trên thế giới lựa chọn là tinh gọn hóa quy trình. Trong cuốn sách Bệnh viện tinh gọn (Mark Graban) và Bộ công cụ tinh gọn trong y tế (Thomas L. Jackson), các tác giả chỉ ra rằng loại bỏ lãng phí, chuẩn hóa thực hành và cải tiến liên tục giúp giảm sai sót ngay từ gốc rễ. Điều này đặc biệt phù hợp trong môi trường bệnh viện Việt Nam, vốn đang phải xử lý lượng bệnh nhân lớn trong khi nguồn lực hạn chế.
Cùng với đó, cuốn Quản lý nguy cơ lâm sàng và an toàn người bệnh nhấn mạnh: an toàn không chỉ là áp dụng quy định, mà là xây dựng văn hóa tổ chức – nơi mọi sai sót được ghi nhận, phân tích, học hỏi thay vì chỉ quy trách nhiệm. Đây chính là nền tảng để hệ thống y tế chuyển từ “chữa lỗi” sang “phòng lỗi”.
Công nghệ và AI – xu hướng tất yếu
Trong kỷ nguyên số, công nghệ đang trở thành một “lá chắn” quan trọng bảo vệ an toàn người bệnh:
Cuốn sách Ứng dụng AI trong y tế (Parag Mahajan) và Cuộc cách mạng AI trong y học (Peter Lee) khẳng định trí tuệ nhân tạo có thể hỗ trợ bác sĩ trong chẩn đoán hình ảnh, dự báo biến chứng, và cá thể hóa điều trị.
Hệ thống thông tin y tế (Karen A. Wager, Frances W. Lee & John P. Glaser) phân tích vai trò của bệnh án điện tử, hệ thống kê đơn – cấp phát thuốc thông minh, hỗ trợ ra quyết định lâm sàng. Còn cuốn Quản lý công nghệ thông tin trong y tế (Susan Snedaker) chỉ ra rằng quản lý CNTT y tế hiệu quả là chìa khóa để triển khai an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu và tích hợp hệ thống hỗ trợ quyết định lâm sàng.
Một số bệnh viện lớn ở Việt Nam đã thử nghiệm AI trong đọc phim X-quang, quản lý thuốc bằng mã vạch hay hệ thống cảnh báo nhắc liều,... Song để nhân rộng, cần chính sách đầu tư đồng bộ và chiến lược dài hạn.Thông điệp 2025 – An toàn từ những bước đầu đời
Ngày An toàn Người bệnh Thế giới năm nay (17/9/2025) được WHO phát động với chủ đề “Safe care for every newborn and every child” (Chăm sóc an toàn cho mọi trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ) và khẩu hiệu “Patient safety from the start!” (An toàn người bệnh ngay từ khi bắt đầu). Dù tập trung vào nhóm bệnh nhi, thông điệp ấy mang ý nghĩa bao quát: an toàn phải được đặt lên hàng đầu ngay từ khởi đầu quá trình chăm sóc – và xuyên suốt mọi giai đoạn điều trị.
Đối với Việt Nam, đây là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng việc bảo đảm an toàn không chỉ bảo vệ từng cá nhân, mà còn là nền tảng để xây dựng một hệ thống y tế hiện đại, nhân văn và bền vững.