Cuốn sách được chia thành ba phần: thói quen cá nhân, thói quen của các tổ chức thành công và thói quen cộng đồng. Ban đầu, bạn có thể chỉ quan tâm phần thói quen cá nhân, nhưng hai phần còn lại cũng cuốn hút không kém. Đây là cuốn sách rất nổi tiếng và khi đọc xong chỉ 3 chương đầu tiên, bạn sẽ hiểu hiểu vì sao nó có thể mang đến cho bất kỳ ai những mẹo thay đổi cuộc sống thật sự để tạo dựng và duy trì những thói quen mà bạn cần hoặc mong muốn.
1/ Thay đổi thói quen
“Hơn 40% hành động con người thực hiện mỗi ngày không phải là quyết định, mà là thói quen.”
-
“Thói quen là một vòng lặp có 3 bước - gợi ý, hành động và phần thưởng. [...] Đẻ thuyết phục ai đó chấp nhận một hành vi mới dễ dàng hơn khi có điều gì đó quen thuộc ở cả lúc bắt đầu và kết thúc.
[...]
Đó là quy tắc: Nếu bạn dùng cùng một gợi ý và phần thưởng, bạn có thể thay hành động và chuyển đổi thói quen. Nếu gợi ý và phần thưởng được giữ nguyên thì hầu như mọi hành động đều có thể thay đổi được.”
Ví dụ: Một người nghiện thuốc nhai kẹo cao su mỗi khi căng thẳng (thay vì hút thuốc) và vẫn cảm nhận được sự thoả mãn.
-
“Để thói quen thay đổi vĩnh viễn, con người phải tin rằng sự thay đổi là khả thi. Niềm tin này lớn lên từ trải nghiệm cộng đồng, dù cộng đồng đó chỉ có hai người.”
Ví dụ: Các buổi gặp mặt tại trung tâm cai rượu Alcoholics Anonymous (AA) nơi mọi người chia sẻ việc họ đã vượt qua khó khăn thế nào, giúp người khác tin rằng họ cũng có thể làm được.
2/ Thói quen chủ chốt (Keystone Habits)
“Nói cách khác, vài thói quen ảnh hưởng nhiều hơn những cái khác trong việc làm lại cuộc sống và công việc. Có “những thói quen chủ chốt”, và chúng có thể tác động đến cách mọi người làm việc, ăn uống, vui chơi, sống, tiêu xài và giao tiếp. Những thói quen chủ chốt bắt đầu một quá trình và qua thời gian chuyển đổi mọi thứ.”
-
“... những nghiên cứu từ nhiều thập kỷ trước xem xét tác động của tập thể dục thể thao lên cuộc sống hàng ngày. Khi mọi người bắt đầu tập thể dục theo thói quen, cho dù không thường xuyên như một lần một tuần, họ bắt đầu thay đổi những mô hình khác không liên quan trong cuộc sống và thường không hay biết gì.
Điển hình như, người tập thể dục bắt đầu ăn uống tốt hơn và làm việc hiệu quả hơn. Họ hút thuốc lá ít hơn và kiên nhẫn hơn với đồng nghiệp và gia đình. Họ dùng thẻ tín dụng ít hơn và nói rằng họ cảm thấy ít căng thẳng hơn. Không rõ là tại sao. Nhưng với nhiều người, tập thể dục là một thói quen chủ chốt gây ra những thay đổi rộng hơn. “Tập thể dục lan khắp nơi,” James Prochaska, một nhà nghiên cứu của Đại học Đảo Rhode, nói. “Nó làm cho những thói quen tốt khác dễ dàng hình thành hơn.”
-
Các nghiên cứu dẫn chứng rằng con cái trong các gia đình có thói quen ăn tối cùng nhau có vẻ có nhiều kỹ năng làm việc nhà tốt hơn, học cao hơn, kiểm soát cảm xúc tốt hơn và tự tin hơn. Dọn giường mỗi buổi sáng liên quan đến năng suất lao động tốt hơn, cảm giác sung túc hơn và những kỹ năng tốt hơn liên quan đến tiền bạc. Không phải vì bữa ăn gia đình hay một cái giường ngủ sạch sẽ khiến cho việc học cao hơn hay tiêu xài ít đi, mà có lúc những chuyển đổi ban đầu bắt đầu chuỗi phản ứng giúp cho những thói quen tốt chiếm ưu thế.
Nếu bạn tập trung vào tu dưỡng những thói quen chủ chốt, bạn có thể tạo ra sự chuyển đổi rộng rãi. Tuy nhiên, xác định những thói quen chủ chốt là rất khó khăn. Những thói quen chủ chốt mang đến thứ mà trong các tài liệu học thuật gọi là “những chiến thắng nhỏ”. Chúng giúp cho những thói quen khác phát triển hơn nhờ tạo ra những cấu trúc mới và chúng lập nên những sự mở mang mà ở đó sự thay đổi dễ lan truyền hơn.”
Ví dụ:
- CEO Paul O’Neill của Alcoa tập trung vào thói quen chủ chốt: an toàn lao động thông qua báo cáo sự cố hằng ngày và khuyến khích nhân viên lên tiếng về những lo ngại và ý tưởng. Điều này giúp tăng sự hài lòng, năng suất và giao tiếp trong công ty từ đó tăng lợi nhuận. Giờ đây, nhân viên Alcoa làm việc với nhôm nóng chảy còn ít bị thương hơn cả… kế toán.
- Starbucks nhận ra họ cần đào tạo nhân viên để mang lại năng lượng tích cực trong mỗi ly cà phê là lý do cho mức giá cao. Họ chọn tập trung vào thói quen chủ chốt: ý chí (tự kỷ luật). Nhân viên được đào tạo 50 giờ lớp học trong năm đầu và có người hướng dẫn, giúp họ gạt bỏ vấn đề cá nhân và phục vụ khách hàng một cách nhất quán.
3/ Những chiến thắng nhỏ (Small Wins)
“Chiến thắng nhỏ là một phần của cách những thói quen chủ chốt tạo ra sự thay đổi lan rộng. Một lượng lớn nghiên cứu cho thấy chiến thắng nhỏ có sức mạnh to lớn. “Chiến thắng nhỏ là ứng dụng đều đặn của một lợi thế nhỏ,” một giáo sư trương Cornell viết năm 1984. “Khi một chiến thắng nhỏ được hoàn thành, sức lực được chuẩn bị để giúp cho một chiến thắng nhỏ khác.” Chiến thắng nhỏ là nguồn lực cho những thay đổi bằng cách đưa những lợi thế nhỏ vào các mô hình thuyết phục mọi người rằng thành tựu lớn hơn đang trong tầm tay.
Ví dụ lớn:
Hiệp hội Thư viện Hoa Kỳ vận động Thư viện Quốc hội đổi phân loại sách về phong trào giải phóng đồng tính khỏi mục “Quan hệ giới tính không bình thường” (bao gồm cả tội phạm tình dục). Chỉ là một thay đổi nhỏ, nhưng tin tức lan rộng, thúc đẩy các chính trị gia đồng tính tranh cử công khai, khiến Hiệp hội Tâm thần Mỹ bỏ phân loại đồng tính là bệnh, và mở đường cho các luật chống phân biệt đối xử.
-
“Những chiến thắng nhỏ không kết hợp trong một hình thức chặt chẽ, thẳng hàng hay theo chuỗi, với mỗi bước là một bước rõ ràng gần với một mục tiêu định trước,” Karl Weick, một nhà tâm lý học lỗi lạc của tổ chức, đã viết. “Điều phổ biến hơn là hoàn cảnh mà những chiến thắng nhỏ tỏa ra… giống như những thí nghiệm thu nhỏ kiểm chứng những giả thuyết ngầm về sự kháng cự và cơ hội, giúp ta nhìn thấy cả nguồn lực lẫn rào cản vốn vô hình trước đó.”
4/ Khi nghị lực là thói quen (Willpower)
“Có một thí nghiệm nổi tiếng, được tiến hành vào những năm 1960, trong đó các nhà khoa học ở Stanford đã kiểm tra nghị lực của một nhóm trẻ em 4 tuổi. Những đứa trẻ được đưa đến một căn phòng và được đưa ra nhiều sự lựa chọn cho bữa tiệc nhỏ, có cả kẹo dẻo. Chúng đươc đưa ra một thỏa thuận: Chúng có thể ăn một viên kẹo dẻo ngay bây giờ hay nếu chúng đợi một vài phút, chúng có thể có hai viên kẹo dẻo. Một vài đứa không thể chịu được sự cám dỗ và ăn viên kẹo dẻo ngay khi người lớn rời khỏi phòng. Khoảng 30% xoay xở để bỏ qua sự thôi thúc đó và nhận được gấp đôi bữa tiệc khi nhà nghiên cứu quay lại sau 15 phút.
Nhiều năm sau, họ dõi theo những đứa trẻ tham gia nghiên cứu đó. [...] Họ nhận ra những đứa trẻ có thể chờ đợi phần thưởng lâu nhất cuối cùng có được điểm sổ tốt nhất và có điểm SAT cao hơn 210 điểm so với những đứa trẻ khác. Chúng nổi tiếng hơn và dùng ít thuốc hơn. Nếu bạn biết cách tránh được sự cám dỗ của kẹo dẻo như một đứa trẻ chưa đến tuổi đi học, có vẻ như bạn cũng biết cách làm bản thân mình đến lớp đúng giờ và kết thúc bài tập khi bạn lớn hơn, cũng như cách kết bạn và chịu đựng áp lực từ đồng nghiệp. Có vẻ như những đứa trẻ đã bỏ lơ kẹo dẻo có những kỹ năng tự điều chỉnh giúp mang đến cho chúng một lợi thế trong suốt cuộc đời.”
-
“Nếu bạn muốn làm điều gì đó đòi hỏi nghị lực - như chạy bộ sau khi làm việc - bạn phải đảo ngược nghị lực của bạn trong ngày. Nếu bạn sớm sử dụng hết chúng vào những công việc chán ngắt như viết thư điện tử hay điền vào những mẫu tài liệu đắt tiền, phức tạp và buồn chán, toàn bộ sức lực sẽ tan biến khi bạn trở về nhà.”
Ví dụ: Hai nhóm sinh viên cùng tham gia thí nghiệm chọn giữa bánh quy và củ cải. Nhóm 1 được chỉ định ăn bánh quy. Nhóm 2 được chỉ định ăn củ cải. Nhóm 2 cảm thấy kiệt sức hơn và ít kiên nhẫn hơn khi làm bài tập khó so với nhóm 1 vì phần lớn nghị lực của họ đã được dùng hết vào việc bỏ qua món bánh quy trước đó.
5/ Khung thay đổi thói quen
“Nếu bạn tin rằng bạn có quyền kiểm soát bản thân và số phận của mình rằng bạn có thể thay đổi thì bạn sẽ làm được. Bạn phải tin vào khả năng thay đổi và biến việc thay đổi thành thói quen, để nó trở nên thật và không thể đảo ngược.”
-
“Cách chúng ta suy nghĩ hằng ngày về bản thân và môi trường xung quanh tạo ra thế giới mà mỗi người đang sống. Những lựa chọn vô thức và quyết định vô hình sẽ lộ rõ khi ta chịu khó quan sát chúng.”
-
“4 bước để thay đổi một thói quen
- Trạm Đọc
