AI đang hiện diện ngày càng rõ trong mọi lĩnh vực của đời sống – nhưng liệu chúng ta đã đủ hiểu để sống cùng nó một cách có trách nhiệm và chủ động?

Ê-kíp sản xuất phim Chốt đơn! gần đây đã xóa bỏ toàn bộ vai nữ chính và thay vào đó là một diễn viên ảo được tạo bằng AI. Sự kiện này nhanh chóng tạo ra nhiều luồng ý kiến trái chiều. Người thì bàn về tính thẩm mỹ, độ chân thực của AI. Người khác nghi ngờ đây là chiến lược PR có chủ đích. Nhưng bên cạnh đó, rất nhiều người đặt câu hỏi quan trọng hơn:

- Khi ranh giới giữa con người và nhân vật số hóa ngày càng mờ nhạt, đâu là giới hạn của công nghệ?

- Quyền nhân thân có còn nguyên vẹn khi hình ảnh, giọng nói, biểu cảm có thể bị sao chép, chỉnh sửa, thay thế dễ dàng bởi thuật toán?

- Liệu sáng tạo có còn là con người, khi AI đang học để “làm nghệ thuật” nhanh hơn cả ta tưởng?

- Đâu là ranh giới cho việc ứng dụng AI? 

Chúng ta không thể quay lưng lại với công nghệ. Nhưng cũng không thể sống sót trong kỷ nguyên số nếu không hiểu công nghệ đang vận hành thế nào và mình đang ở đâu trong guồng quay ấy.

Có thể nhiều người vẫn còn e ngại về những gì AI mang lại nhưng điều quan trọng nhất không phải là sợ hãi, mà là học hỏi. Không phải là chống lại, mà là đồng hành - với nhận thức, đạo đức và bản sắc con người.

1/ Không ai cản được AI

Đây là cuốn sách khám phá về trí tuệ nhân tạo (AI) và cách nó định hình thế giới hiện đại. Không chỉ cung cấp kiến thức nền tảng về AI, cuốn sách còn mang đến góc nhìn thực tế để cá nhân và tổ chức tận dụng công nghệ này một cách hiệu quả.

Cuốn sách gồm 4 phần chính:

- Phần 1: Lịch sử, nền tảng công nghệ và vai trò của AI trong lao động, xã hội.

- Phần 2: Sự tương tác giữa AI và con người – cơ hội và thách thức.

- Phần 3: AI trong giáo dục và sự thay đổi trong phương pháp học tập.

- Phần 4: Triết lý về AI, tương lai công nghệ và tác động đến xã hội.

2/ Bàn cờ mới: Tương lai quan hệ quốc tế trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách mang đến cái nhìn toàn diện về tác động của trí tuệ nhân tạo đối với trật tự thế giới và những hàm ý chiến lược cho Việt Nam – trong bối cảnh đất nước đặt mục tiêu trở thành trung tâm AI của khu vực.

Thông qua 10 bài viết của 10 tác giả, cuốn sách phân tích sâu sắc mối liên hệ giữa AI và quan hệ quốc tế: từ cấu trúc quyền lực toàn cầu, cạnh tranh giữa các cường quốc, đến tác động với xung đột vũ trang, kinh tế, phát triển bền vững và quản trị toàn cầu.

Đặc biệt, sách nhấn mạnh cơ hội – thách thức mà AI mang lại cho Việt Nam, đồng thời đưa ra những khuyến nghị chính sách giúp đất nước tận dụng tiềm năng công nghệ và bảo vệ lợi ích quốc gia trong thời đại số.

3/ Nền giáo dục mới can đảm - AI sẽ tạo nên cuộc cách mạng giáo dục như thế nào?

Tác phẩm mới của Salman Khan – nhà sáng lập Khan Academy – nằm trong danh sách sách hay nhất năm 2024 trên Amazon. Cuốn sách mở ra góc nhìn sâu sắc về cách AI và công nghệ GPT đang tái định hình nền giáo dục, từ trường học đến cách chúng ta nuôi dạy con cái.

Khan cho thấy AI có thể cá nhân hóa việc học, hỗ trợ giáo viên, học sinh và phụ huynh bằng các công cụ thích ứng với từng cá nhân, đồng thời tăng cường – chứ không thay thế – vai trò con người. Cuốn sách cũng bàn về ý nghĩa xã hội, đạo đức và ứng dụng thực tiễn của AI trong giáo dục và môi trường làm việc, từ góc nhìn của các nhà quản lý, tuyển dụng đến cố vấn nghề nghiệp.

Không chỉ là một lời cảnh báo, đây là bản đồ chỉ đường giúp chúng ta chủ động đón nhận và khai thác AI để xây dựng một hệ thống giáo dục toàn diện hơn trong kỷ nguyên số.

4/ Khởi nguyên: Trí tuệ nhân tạo, niềm hi vọng và tinh thần nhân loại

“Khởi nguyên: Trí tuệ nhân tạo, niềm hi vọng và tinh thần nhân loại” là tác phẩm cuối đời của Henry Kissinger, đồng viết cùng hai chuyên gia công nghệ Eric Schmidt và Craig Mundie. Cuốn sách đặt ra câu hỏi cấp thiết: Vai trò của con người là gì trong kỷ nguyên AI? Ba tác giả lần lượt phân tích ảnh hưởng của AI lên 8 lĩnh vực như nhận thức, chính trị, an ninh, thịnh vượng và chiến lược, để tìm kiếm một hướng đi cân bằng giữa lợi ích và rủi ro của công nghệ.

Từ góc nhìn triết học và địa chính trị, Kissinger cảnh báo nguy cơ AI làm thay đổi cán cân quyền lực toàn cầu và làm suy giảm tư duy độc lập, khả năng phán đoán đạo đức của con người. Cuốn sách cũng đặt ra những câu hỏi sâu sắc: AI có thể có ý thức không? Ta nên làm gì khi AI ngày càng “giống người”?

Dù AI mở ra nhiều cơ hội, cuốn sách nhấn mạnh rằng con người cần thận trọng và xây dựng các chuẩn mực đạo đức rõ ràng để đảm bảo công nghệ phục vụ nhân loại, thay vì đe dọa chính giá trị cốt lõi của chúng ta.

5/ Phát minh cuối cùng

Trí tuệ nhân tạo giúp bạn chọn những cuốn sách bạn mua, những bộ phim bạn xem, và thậm chí những người bạn hẹn hò. Nó có trong điện thoại thông minh của bạn và tới đây sẽ lái chiếc xe của bạn. Nó thực hiện hầu hết các giao dịch trên Wall Street, và kiểm soát cơ sở hạ tầng điện, nước và giao thông. Nhưng trí tuệ nhân tạo cũng có thể đe dọa sự tồn tại của con người.

Chỉ trong một thập kỷ, AI có thể đạt ngang ngửa và sau đó vượt qua trí thông minh của con người. Các công ty và cơ quan chính phủ đang rót hàng tỷ đô-la để thu được một AI với trí thông minh ở cấp độ con người. Một khi AI đã phát triển đến mức này, các nhà khoa học lập luận rằng, nó sẽ có những động lực sống giống như con người. Chúng ta có thể sẽ buộc phải cạnh tranh với một kẻ thù ngoan cường hơn, mạnh mẽ hơn và khác biệt hơn chúng ta tưởng tượng.

Thông qua việc phỏng vấn với những người có tầm nhìn xa về công nghệ, các cơ quan giám sát công nghiệp, và những hệ thống AI, cuốn sách Phát minh cuối cùng khám phá những nguy cơ của việc theo đuổi AI cao cấp. Cho đến nay, trí thông minh của con người không có đối thủ. Liệu chúng ta có thể cùng tồn tại với những thứ mà trí tuệ của chúng ta trở nên nhỏ bé hơn hẳn? Và liệu chúng sẽ cho phép chúng ta cùng tồn tại?

6/ Cuộc cách mạng AI trong y học - GPT-4 và hơn thế nữa

Trong kỷ nguyên số hóa, AI đang làm thay đổi mọi ngành nghề - và y học chính là lĩnh vực chứng kiến sự chuyển mình sâu sắc nhất.

"Cuộc cách mạng AI trong y học - GPT-4 và hơn thế nữa” là cuốn sách tiên phong, mang đến góc nhìn toàn diện, thực tế về cách trí tuệ nhân tạo đang nâng tầm chăm sóc sức khỏe, từ chẩn đoán bệnh chính xác, hỗ trợ bác sĩ, tự động hóa quy trình y tế cho đến tăng tốc nghiên cứu phát triển thuốc.

Cuốn sách được viết bởi những chuyên gia đầu ngành trong công nghệ, y học và báo chí: Peter Lee (Phó Chủ tịch Microsoft Research), Carey Goldberg (Nhà báo y tế kỳ cựu), Isaac Kohane (Chủ tịch Khoa Tin học Y sinh Harvard Medical School).

1/ Deep Seek - Làm chủ AI mã nguồn mở, từ cơ bản đến thực chiến

Cuốn sách này giới thiệu một cách tuần tự, có hệ thống các kiến thức, kinh nghiệm và kỹ năng liên quan đến DeepSeek, đồng thời hệ thống hóa các kỹ thuật sử dụng lời nhắc có cấu trúc (structured prompt) cho DeepSeek, cung cấp một lượng lớn các ví dụ mẫu. Ngoài ra, sách còn giới thiệu các tính năng đặc biệt, ứng dụng trong các tình huống thực tế cụ thể, kỹ thuật ứng dụng nâng cao, cũng như các kiến thức liên quan đến việc tích hợp bộ công cụ DeepSeek và triển khai cục bộ. Cuốn sách hướng đến việc giúp những độc giả chưa có nền tảng kiến thức có thể dễ dàng nắm vững phương pháp sử dụng DeepSeek, học đi đôi với hành và vận dụng linh hoạt.

Cuốn sách này phù hợp cho cả người mới bắt đầu tìm hiểu và sử dụng DeepSeek cũng như người muốn nâng cao kỹ năng, đồng thời là tài liệu tham khảo hữu ích cho những ai quan tâm đến AI.

2/ Ứng dụng AI và tự động hóa trong marketing

AI và cả tự động hóa đã không còn là những khái niệm quá mới mẻ, thậm chí có thể nói là nó đang hiện diện ở mọi ngành nghề, lĩnh vực. Đối với ngành marketing, việc ứng dụng công nghệ mới không dễ dàng nhưng những lợi ích nó mang lại thì rất xứng đáng.

Cuốn sách sẽ giới thiệu một cách ngắn gọn và trực diện với bạn đọc cách để ứng dụng thành công AI và tự động hóa trong lĩnh vực marketing, từ lý thuyết tới thực hành.

- Cung cấp cái nhìn toàn diện về việc ứng dụng AI trong marketing, từ lý thuyết đến thực tiễn.

- Hướng dẫn chi tiết về các công cụ AI trong marketing như email marketing, tối ưu hóa quảng cáo và phân tích dữ liệu dự đoán.

- Nêu bật cách AI giúp cá nhân hóa nội dung và cải thiện trải nghiệm khách hàng.

- Đề cập đến yếu tố đạo đức trong việc triển khai AI trong marketing.

- Văn phong dễ hiểu, dễ áp dụng.

- Cung cấp hướng dẫn áp dụng ngay vào công việc cho doanh nghiệp Việt Nam.

3/ Ứng dụng AI trong giáo dục

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra cơ hội lớn trong lĩnh vực giáo dục – không chỉ hỗ trợ việc giảng dạy mà còn giúp các trường học xây dựng chiến lược dài hạn. Việc ứng dụng AI trong nhà trường là hoàn toàn khả thi, nhưng đòi hỏi giáo viên và người quản lý cần hiểu đúng và đủ về công nghệ này.

Cuốn sách về chủ đề này cung cấp một cái nhìn thực tiễn, dễ hiểu về AI: AI là gì, không phải là gì, và làm thế nào để đo lường giá trị mà nó mang lại cho giáo dục. Tác giả đưa ra các ví dụ cụ thể từ bậc mầm non đến trung học, cho thấy AI có thể cá nhân hóa việc học, hỗ trợ chấm điểm, theo dõi tiến độ học tập và gợi ý phương pháp phù hợp với từng học sinh.

Đồng thời, sách cũng đề xuất lộ trình từng bước giúp trường học phát triển tư duy AI – một cách tiếp cận cân bằng, kết hợp giữa thế mạnh của công nghệ và vai trò không thể thay thế của con người, nhằm tối ưu hóa cơ hội học tập cho mọi học sinh.

4/ Ứng dụng AI trong thiết kế hình ảnh

Cuốn sách mang đến một cái nhìn tổng quan toàn diện về lĩnh vực tạo hình ảnh bằng trí tuệ nhân tạo – từ những khái niệm cơ bản đến các kỹ thuật nâng cao. Với ngôn ngữ rõ ràng, dễ tiếp cận, cuốn sách phù hợp cho cả người mới bắt đầu lẫn những ai đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực này.

Không chỉ dừng lại ở lý thuyết, tác giả còn cung cấp hàng loạt hướng dẫn thực hành chi tiết, giúp người đọc từng bước tạo ra các hình ảnh AI theo nhiều phong cách khác nhau: từ ảnh chân dung, phong cảnh cho đến nghệ thuật trừu tượng. Các dự án thực hành được thiết kế đa dạng, khuyến khích người học khám phá và phát triển tư duy sáng tạo.

Song song đó, cuốn sách cập nhật những công cụ và nền tảng tiên tiến nhất hiện nay như DALL-E 2, Midjourney, Stable Diffusion… đồng thời giới thiệu các kỹ thuật mới như điều chỉnh hình ảnh và tạo biến thể.

Đặc biệt, tác giả cũng không bỏ qua những vấn đề đạo đức và xã hội liên quan đến AI như thiên vị dữ liệu, lan truyền thông tin sai lệch, hay ảnh hưởng đến thị trường lao động. Chính điều này giúp người đọc có được cái nhìn sâu sắc, cân bằng giữa sáng tạo và trách nhiệm khi ứng dụng AI vào thực tiễn – từ thiết kế, marketing đến các ngành công nghiệp giải trí.

5/ Ứng dụng AI trong y tế: Học máy, học sâu và tương lai y học

Cuốn sách “Ứng Dụng AI Trong Y Tế: Học Máy, Học Sâu và Tương Lai Y Học” của bác sĩ Parag Suresh Mahajan, MD là cánh cửa lý tưởng giúp bạn bước vào thế giới y học hiện đại dưới góc nhìn công nghệ. Được viết với văn phong dễ hiểu, sinh động và khoa học, cuốn sách không chỉ trình bày nền tảng kiến thức về AI, học máy và học sâu, mà còn mang đến những ví dụ thực tiễn, những phân tích sâu sắc về cơ hội và thách thức khi công nghệ bước chân vào phòng khám.

Cuốn sách được chia thành nhiều chương, mỗi chương tập trung vào một khía cạnh cụ thể của AI trong y tế:

- Nguyên lý hoạt động của AI: Giải thích cơ bản về học máy (Machine Learning), học sâu (Deep Learning) và khoa học dữ liệu, giúp người đọc hiểu cách thức AI xử lý và phân tích dữ liệu y tế.

- Ứng dụng hiện tại và tương lai của AI trong y tế: Khám phá cách AI đang được sử dụng trong các chuyên khoa y học chính: Ung bướu, tim mạch, thần kinh, tâm thần, hồi sức cấp cứu, nha khoa... từ chẩn đoán hình ảnh đến điều trị cá nhân hóa.

- Đạo đức và rủi ro: Thảo luận về các vấn đề đạo đức liên quan đến việc sử dụng AI trong chăm sóc sức khỏe, bao gồm quyền riêng tư dữ liệu và tính minh bạch của thuật toán.

- Vai trò của AI trong nghiên cứu và giáo dục y học: Xem xét cách AI hỗ trợ trong nghiên cứu y học, phát triển thuốc, hồ sơ sức khỏe điện tử và ứng phó với đại dịch COVID-19.

- Sự tham gia của các công ty công nghệ: Phân tích vai trò của các tập đoàn lớn và các công ty khởi nghiệp trong việc thúc đẩy đổi mới AI trong y tế.

6/ AI Cho Thầy Cô: Hướng dẫn ứng dụng nhanh & hiệu quả trong lớp học

Trí tuệ nhân tạo đang thay đổi thế giới với tốc độ chóng mặt, và giáo dục cũng không nằm ngoài vòng xoáy ấy. Là giáo viên, bạn có thể lo lắng: Liệu AI có thay thế vai trò của chúng ta trong lớp học? Làm thế nào để tận dụng công nghệ này hiệu quả mà vẫn giữ vững giá trị cốt lõi của giáo dục? Nếu bạn đang tìm kiếm câu trả lời, AI cho thầy cô chính là cuốn sách dành cho bạn.

Cuốn sách không đi sâu vào những thuật toán phức tạp, mà tập trung vào những chiến lược thực tế, dễ áp dụng để giáo viên có thể tận dụng AI linh hoạt và hiệu quả.

Cuốn sách bao quát những chủ đề chính sau:

- Nhìn nhận AI đúng cách - AI không phải kẻ thù mà là một công cụ mạnh mẽ giúp giáo viên tiết kiệm thời gian, cá nhân hóa việc học và hỗ trợ sáng tạo.

- Ứng dụng AI trong giảng dạy – 30 cách thực tế để sử dụng AI hỗ trợ lên kế hoạch bài giảng, tạo bài tập, cung cấp phản hồi nhanh chóng, và tối ưu hóa trải nghiệm học tập cho học sinh.

Những giá trị không thể thay thế của con người – Dù AI có thông minh đến đâu thì sự kết nối, đồng cảm và khả năng truyền cảm hứng của giáo viên vẫn là điều không thể thay thế.

Trách nhiệm và đạo đức trong thời đại AI – Hướng dẫn học sinh sử dụng AI có trách nhiệm, đề cao trung thực học thuật và phát triển tư duy phản biện.

"AI cho thầy cô" không chỉ giúp giáo viên vượt qua nỗi sợ hãi trước sự bùng nổ của công nghệ, mà còn truyền cảm hứng để họ chủ động thích nghi và tận dụng AI như một đồng minh trong giảng dạy. AI sẽ không thay thế giáo viên, nó giúp giáo viên tạo ra những lớp học tốt hơn, giàu tính cá nhân hóa hơn, và hiệu quả hơn. Tất cả những gì thầy cô cần làm là cởi mở đón nhận để biến AI thành một trợ thủ đắc lực trong lớp học của mình.

Với văn phong hài hước, dễ hiểu và đầy cảm hứng, Matt Miller đã biến những khái niệm phức tạp thành những gợi ý đơn giản, thiết thực và có thể áp dụng ngay lập tức. Cuốn sách không chỉ giúp giáo viên nâng cao hiệu quả giảng dạy mà còn giữ vững tinh thần nhân văn trong một thế giới đầy công nghệ.

- Trạm Đọc tổng hợp