Thông thường, cách tiểu thuyết tiếp cận cận độc giả khá dễ đoán. Jessica Harrison, Giám đốc xuất bản của đơn vị chuyên ra mắt tiểu thuyết truyền thống Penguin Classics UK, cho biết: "Năm nào cũng vậy, vẫn là những tác giả đó. Những cái tên như Austen luôn đứng đầu, rồi đến Orwell, "An Inspector Calls" (JB Priestley), "Of Mice and Men" (Của chuột và của người - John Steinbeck), "Jane Eyre" (Charlotte Brontë)".

Nhưng năm ngoái thì khác. Tác phẩm kinh điển bán chạy nhất của Penguin là một tiểu thuyết của Fyodor Dostoevsky. "Những đêm trắng" đã bán được hơn 100.000 bản tại Anh vào năm 2024. Đây là một câu chuyện tình đau khổ và vô vọng của một cặp đôi trẻ tại St Petersburg được kể lại bằng nét u ám đặc trưng của Dostoevsky.

Năm nay lại chứng kiến ​​một cú hích bất ngờ khác. Đó là cuốn "Madonna in a Fur Coat" của tác giả người Thổ Nhĩ Kỳ Sabahattin Ali ra mắt năm 1943, được Penguin xuất bản lần đầu năm 2016. Cuốn sách bất ngờ đạt gần 30.000 bản tại Anh và vượt qua cả "Kiêu hãnh và Định kiến". Đây là một câu chuyện đau khổ khác về tình yêu tan vỡ, lần này lấy bối cảnh ở Berlin, nơi một chàng trai trẻ người Thổ Nhĩ Kỳ phải lòng một người phụ nữ trong một bức tranh. Tiếp theo là một vòng xoáy của sợ hãi, tội lỗi và hối tiếc.

Những câu chuyện này có một điểm chung, được Harrison gọi là "nỗi sợ hãi hiện sinh" và đều không có kết thúc hạnh phúc. Điều gì đã xảy ra với các tác phẩm trước đây thường không bán chạy như vậy?

Một câu trả lời là cách đọc của độc giả phản ánh thời đại hiện tại, và thế giới lúc này đang chìm trong hỗn loạn. "Madonna in a Fur Coat" diễn ra trong bối cảnh kinh tế hỗn loạn của những năm 1920. Đây có thể là lý do cuốn sách hấp dẫn những độc giả đang sống trong thời kỳ hỗn loạn kinh tế của những năm 2020.

Theo Harrison, những cuốn sách này được "viết vào thời điểm biến động hoặc những khoảnh khắc biến động. Chúng xoay quanh việc bạn sẽ sống như thế nào khi thế giới xung quanh bạn đang thay đổi, và những điều bạn đã quen giờ đây không còn đúng nữa?" Trong Những đêm trắng, các cặp đôi đều phải đối mặt với sự mất mát.

Tất nhiên, còn có những tác giả khác với những tác phẩm chất lượng tương tự. Vậy điều gì đã khiến hai cuốn sách trên thu hút lượng độc giả rộng rãi như vậy? Câu trả lời nằm ở mạng xã hội. Cả Dostoevsky và Ali đều nhận được sự chú ý cuồng nhiệt trên TikTok.

Theo nhiều người dùng TikTok, "Những đêm trắng" là "câu chuyện tình yêu dễ đồng cảm nhất mà tôi từng đọc", một cuốn sách "sẽ theo bạn đến hết cuộc đời". Còn Madonna thì "mang đến hiện thực tàn khốc", nó "không chỉ là một cuốn sách... mà là cánh cửa sổ mở ra tâm hồn tôi".

Người góp phần vào làn sóng này là Jack Edwards, ngôi sao nổi tiếng nhất trong cộng đồng sách trực tuyến của Vương quốc Anh. Edwards, người tự nhận mình là "thủ thư của Internet", có hơn 750.000 người theo dõi trên TikTok và 1,5 triệu người theo dõi trên YouTube.

Video TikTok của Edwards tháng 1/2024 ca ngợi Những đêm trắng đã đạt 380.000 lượt thích. Edwards chia sẻ: "Tôi không thể tin được cuốn sách lại mang cảm giác hiện đại đến vậy, mặc dù được viết vào năm 1848".

Tương tự vậy, khi đọc "Madonna in a Fur Coat", được Edwards tìm ra giữa một loạt tác phẩm từ khắp nơi trên thế giới, Edwards đã ngay lập tức yêu thích “nỗi khao khát và đau khổ của nhân vật chính”.

Việc những cuốn sách này mang lại cảm giác ảm đạm không làm giảm sức hấp dẫn của chúng. Edwards nói “Bạn nghĩ rằng nỗi đau của mình là chưa từng có trong lịch sử thế giới, nhưng rồi bạn đọc sách. Và đó chính là cảm giác khi tìm thấy chính mình trong những trang sách này. Chúng khiến ta cảm thấy bớt cô đơn hơn”.

Harrison cho biết những cuốn sách này phù hợp với cộng đồng người dùng TikTok chủ yếu là giới trẻ. “Các tác phẩm nói về cảm xúc dâng trào và nỗi khao khát, điều bạn cảm nhận rõ nhất ở độ tuổi trẻ và thường lên mạng. Cả hai cuốn sách cũng nói về sự cô đơn. Vì vậy, rõ ràng là chúng đặc biệt hướng đến đối tượng độc giả trực tuyến. Ngoài ra nội dung của chúng cũng không khó hiểu. Sự hỗn loạn được gói gọn trong một câu chuyện tình yêu dễ hiểu và gần gũi", Harrison cho hay.

Ngoài những cuốn sách kinh điển, nhiều tác phẩm hiện đại mang lại cảm xúc tương tự cũng đang được đón nhận. "No Longer Human" (Thất lạc cõi người) của tác giả người Nhật Osamu Dazai, câu chuyện u ám về một người đàn ông che giấu nỗi đau khổ dưới vẻ ngoài hài hước, được xuất bản ngay sau vụ tự tử của Dazai, đã trở thành sách bán chạy nhất ở Anh năm ngoái.

Nhà văn người Đan Mạch Tove Ditlevsen, người đã qua đời năm 1976, cũng đã trở thành một cái tên hot kể từ khi bộ ba hồi ký của bà "Childhood, Youth and Dependency" với cảm giác u ám được tái bản.

Tháng trước, Penguin đã giới thiệu một loạt tác phẩm kinh điển mới được dịch sang tiếng Anh, với sự tái xuất của loạt truyện nằm trong bộ sưu tập Penguin International Writers từng xuất bản trong những năm 1980 và 1990. Trong loạt truyện đầu tiên được xuất bản có cuốn "I Don’t Care" của Ágota Kristóf. Đây là một tập truyện ngắn của tác giả người Hungary, người nổi tiếng với kiệt tác hậu tận thế hỗn loạn "The Notebook".

Nhu cầu chìm đắm trong văn học hiện sinh không hề có dấu hiệu giảm sút khi độc giả muốn thế giới trong văn chương và nghệ thuật soi sáng bóng tối trong xã hội thực tại.

- Theo ZNews