Con người đang sống trong đau khổ. Chỉ có hai cách thoát khỏi đau khổ: hoặc trở thành thiền giả – tỉnh táo, tỉnh thức, có ý thức... đó là một con đường gian nan, cần lòng can đảm; hoặc chọn con đường dễ dàng hơn: tìm thứ gì đó có thể khiến bạn thậm chí còn vô thức hơn hiện tại, để bạn không cảm thấy khó đau. Tìm thứ gì đó khiến bạn hoàn toàn vô cảm, một thứ men say, một loại thuốc giảm đau khiến bạn vô thức đến mức có thể trốn vào chính sự vô thức đó và quên hết mọi lo âu, phiền muộn, cùng sự vô nghĩa của mình.

Cách thứ hai không phải là con đường đúng đắn. Cách thứ hai chỉ khiến quá trình khổ đau của bạn thoải mái hơn một chút, dễ chịu hơn một chút, thuận tiện hơn một chút. Nhưng nó không giúp ích gì, nó không biến đối bạn. Sự biến đối duy nhất chỉ xảy ra thông qua thiên, vì thiên là phương pháp duy nhất giúp bạn tỉnh thức. Đối với tôi, thiên là tôn giáo chân chính duy nhất. Tất cả các tôn giáo khác đều mơ hỏ. Và có nhiều trường phái tôn giáo khác nhau - Kitô giáo, Hindu giáo, Islam giáo, Kỳ Na giáo, Phật giáo - chỉ khác tên gọi. Bình khác nhưng rượu thì cũ: chúng đều giúp bạn điều chỉnh để thích nghi với sự đau khổ của mình theo cách nào đó.

Nỗ lực của tôi ở đây là để đưa bạn thoát khỏi đau khổ. Không cần phải thích nghi với đau khổ; bạn có khả năng thoát khỏi đau khổ hoàn toàn. Nhưng con đường đó hơi gian nan; con đường đó là một thử thách.

Bạn phải nhận thức được cơ thể của mình và những việc bạn đang làm với cơ thể...

Đó cũng chính là lý do tại sao người ta có thể bị sát hại mà kẻ sát nhân không ý thức được hành động của mình. Rất nhiều lần trước tòa, những kẻ sát nhân đã hoàn toàn phủ nhận mình giết người. Ban đầu, người ta cho rằng những kẻ đó chỉ đang nói dối, nhưng những phát hiện mới nhất cho thấy họ không nói dối; họ giết người trong trạng thái thật sự vô thức. Trong khoảnh khắc đó, họ quá phẫn nộ, quá giận dữ đến mức bị cơn thịnh nộ chiếm lấy. Khi bạn phẫn nộ, cơ thể của bạn sẽ tiết ra một số chất độc, máu của bạn bị nhiễm độc. Nổi cơn thịnh nộ là rơi vào trạng thái điên loạn tạm thời. Người nổi cơn thịnh nộ sẽ hoàn toàn quên mất điều đó vì họ không nhận thức được gì cả. Và đó cũng là cách người ta phải lòng nhau, giết hại lẫn nhau, tự sát, làm đủ mọi việc.

Nếu muốn nhận thức, bước đầu tiên là phải quan sát cơ thể. Bạn sẽ từ từ nhận biết được từng cử chỉ, từng chuyển động. Khi bạn nhận thức được, phép màu sẽ bắt đầu xảy ra: nhiều việc bạn từng làm trước đó sẽ tự nhiên biến mất. Cơ thể bạn thả lỏng hơn, cơ thể bạn sẽ hòa hợp hơn, một sự bình yên sâu lắng bắt đầu ngập tràn cơ thể, một nhạc điệu tinh tế sẽ hòa nhịp trong cơ thể bạn. 

Sau đó, bạn bắt đầu nhận thức về ý nghĩ của mình... quá trình tương tự cũng phải diễn ra với ý nghĩ. Chúng tinh vi hơn cơ thể và tất nhiên cũng nguy hiểm hơn. Khi nhận thức được các ý nghĩ của mình, bạn sẽ ngạc nhiên trước những gì đang diễn ra bên trong. Nếu viết ra hết những diễn biến vào một khoảnh khắc bất kỳ nào đó, bạn sẽ vô cùng bất ngờ. Bạn sẽ không tin nổi: “Đây là những gì đang diễn ra bên trong mình sao?". Hãy tiếp tục viết ra, chỉ mười phút thôi. Đóng hết các cửa, khóa cửa lớn, cửa sổ để không ai làm phiền, như vậy bạn có thể hoàn toàn chân thật, và hãy thắp một ngọn nến để có thể ném những ý nghĩ đó vào lửa, như vậy sẽ không ai biết, ngoại trừ bạn. Sau đó, hãy hoàn toàn thành thật; hãy viết ra bất cứ điều gì đang xuất hiện trong tâm trí. Đừng lý giải, đừng thay đổi, đừng chỉnh sửa. Hãy chỉ viết ra giấy một cách trần trụi như nó vốn là, chính xác như nó đang là.

Sau mười phút, hãy đọc nội dung đó, bạn sẽ thấy một tâm trí điên loạn bên trong! Chúng ta không nhận thức được rằng toàn bộ sự điên loạn này vẫn đang tuôn chảy như mạch nước ngầm. Nó ảnh hưởng đến mọi thứ quan trọng trong cuộc đời bạn. Nó tác động đến mọi việc bạn làm; nó tác động đến mọi việc bạn không làm, nó ảnh hưởng đến tất cả. Và toàn bộ điều đó là cuộc sống của bạn!

Cho nên, người điên này phải thay đổi. Phép màu của sự tỉnh thức là bạn không cần làm gì ngoại trừ thức tỉnh. Chính quá trình quan sát nó sẽ thay đổi nó. Dần dần, người điên này sẽ biến mất. Dần dần, các ý nghĩ bắt đầu rơi vào một khuôn mẫu nhất định: sự huyên náo của chúng không còn nữa, chúng trở nên một với vũ trụ nhiều hơn. Và lần nữa, một sự bình yên sâu lắng hơn bắt đầu lan tỏa.

Khi cơ thể và tâm trí bạn bình yên, bạn sẽ thấy chúng cũng hòa hợp với nhau, giữa chúng có một cầu nối. Lúc này, cơ thể và tâm trí không chạy theo hai hướng khác nhau; chúng không cưỡi trên hai con ngựa khác nhau. Lần đầu tiên, chúng có sự đồng thuận và sự đồng thuận đó giúp ích rất nhiều để thực hiện bước thứ ba: nhận biết cảm giác, cảm xúc và tâm trạng của bạn. Đó là lớp tinh vi nhất và khó nhất, nhưng nếu bạn có thể nhận biết các ý nghĩ thì chỉ còn một bước nữa. Bạn cần nhận thức mạnh mẽ hơn chút nữa khi bắt đầu phản ánh tâm trạng, cảm xúc, cảm giác của mình.

Một khi bạn nhận biết cả ba bước này, tất cả chúng sẽ hợp thành một hiện tượng. Và khi cả ba bước được hợp nhất, cùng vận hành nhịp nhàng, cùng hòa ca, bạn có thể cảm nhận được nhịp điệu của chúng – chúng đã trở thành một dàn nhạc – khi đó, bước thứ tư sẽ xảy ra. Đó là việc mà bạn không thể làm, tự nó sẽ xảy ra, đó là món quà từ vũ trụ. Nó là phần thưởng cho những ai đã hoàn thành ba bước nói trên.

Bước thứ tư là trạng thái nhận thức tối thượng giúp con người tỉnh thức. Người đó sẽ nhận thức được trạng thái tỉnh thức của mình, đó là bước thứ tư. Trạng thái đó biến một người thành bậc trí giả, thành bậc giác ngộ. Và chỉ trong trạng thái tỉnh thức đó, con người mới biết phúc lạc là gì. Cơ thể biết niềm vui, tâm trí biết hạnh phúc, trái tim biết hân hoan, bước thứ tư biết phúc lạc. Phúc lạc là mục đích, còn nhận thức là con đường đạt tới mục đích đó.

- Trích từ cuốn sách “Tỉnh thức - Bí quyết cân bằng cuộc sống” của Osho do First News phát hành