Cuốn sách nằm cùng “dải tư duy” với "Tư duy nhanh và chậm" của Daniel Kahneman, nhưng thay vì tập trung vào các thiên kiến nhận thức, Levitin hướng người đọc đến cách tổ chức và vận hành bộ não trong thời đại bội thực dữ liệu.

Levitin cho rằng tiến hóa của con người chưa theo kịp nhịp sống hiện đại. Bộ não của tổ tiên săn bắt hái lượm được thiết kế để xử lý những gì diễn ra quanh họ, chứ không phải hàng trăm thông báo, email, tin nhắn mỗi ngày. Chính vì vậy, con người hiện đại thường thiếu ngủ, quá tải và mất tập trung, hậu quả của việc bị “tấn công” thông tin không ngừng nghỉ.

Từ đó, Levitin đưa ra nhiều nguyên tắc đơn giản mà hiệu quả để sắp xếp lại cuộc sống:

• Ghi chép mọi việc ra giấy thay vì giữ trong đầu.
• Luôn đặt đồ vật như chìa khóa, kính ở cùng một nơi.
• Thiết kế không gian sống và làm việc như “phần mở rộng của não bộ”.

Những mẹo tưởng chừng nhỏ nhặt này lại giúp giảm tải đáng kể cho trí nhớ, giúp não tập trung vào điều quan trọng nhất.

Một trong những phát hiện đáng nhớ nhất của Levitin là “đa nhiệm là ảo tưởng nguy hiểm”. Khoa học thần kinh chứng minh: càng cố làm nhiều việc cùng lúc, hiệu suất càng giảm mạnh, thậm chí còn tệ hơn cả tác động của việc hút cần sa lên não.

Cùng với đó, Levitin cảnh báo rằng việc kiểm tra liên tục email, mạng xã hội chính là một dạng nghiện thần kinh, khiến ta mất khả năng duy trì sự chú ý sâu – yếu tố cốt lõi cho mọi thành công.

Không chỉ bàn về cách xử lý thông tin, Levitin còn mở rộng sang nhiều khía cạnh đời sống:

• Cách ngủ trưa 10 phút có thể phục hồi năng lượng tương đương 1,5 giờ ngủ đêm.
• Vì sao những người thành công thường thất bại nhiều hơn – bởi họ học được nhiều nhất từ sai lầm.
• Và cách những mối quan hệ thân mật, bền chặt là yếu tố dự báo mạnh mẽ nhất cho hạnh phúc và hiệu quả công việc.

Levitin không chỉ là nhà khoa học, mà còn là một người kể chuyện khéo léo. Ông minh họa lập luận của mình bằng những ví dụ thú vị – từ cách Khrushchev xử lý khủng hoảng tên lửa Cuba, đến việc tai nạn xe hơi tăng mạnh sau vụ 11/9 vì con người đánh giá sai rủi ro.

"Tư duy có tổ chức" không phải là cuốn sách dễ đọc nhanh bởi nó chứa đầy nghiên cứu, thống kê, và những góc nhìn sâu sắc về bộ não con người. Nhưng điều khiến cuốn sách này đặc biệt chính là nó không chỉ mô tả vấn đề, mà còn trao cho bạn công cụ để tự sắp xếp lại chính mình.

Trong thế giới mà mọi thứ đòi hỏi sự chú ý của ta từng giây, cuốn sách này là một bản đồ hướng dẫn cách lấy lại quyền kiểm soát tâm trí, để não làm việc cho ta, chứ không phải ngược lại.

"Tư duy có tổ chức" là lựa chọn hoàn hảo cho những ai đang cảm thấy kiệt sức vì thông tin, muốn hiểu cách não bộ vận hành, và quan trọng hơn – muốn tìm lại sự bình tĩnh, sáng suốt giữa thế giới ồn ào này.