Từ lâu, Hà Nội đã được biết đến như “Thủ đô của những hiệu sách”. Không chỉ có các con phố nổi tiếng như Đinh Lễ, Nguyễn Xí, mà khắp thành phố còn xuất hiện nhiều không gian đọc mới: thư viện xanh trong công viên, thư viện mini ở khu dân cư, hay những quán cà phê sách trẻ trung tại Cầu Giấy, Tây Hồ, Long Biên. Đặc biệt, Đường sách Hà Nội khai trương năm 2022 trên phố 19 tháng 12 đã trở thành biểu tượng cho tình yêu tri thức của người dân Thủ đô. Nơi đây mỗi năm thu hút hàng vạn độc giả, học sinh, sinh viên đến giao lưu và chia sẻ niềm đam mê đọc. Những nỗ lực ấy khẳng định định hướng lâu dài của Hà Nội: xây dựng “Thành phố đọc” – nơi đọc sách là một phần của đời sống văn minh và học hỏi không ngừng.
Là địa phương đi đầu trong việc thực hiện Đề án “Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2030” của Chính phủ, Hà Nội đặt mục tiêu trở thành trung tâm sách của cả nước, nơi xuất bản trở thành ngành công nghiệp văn hóa mũi nhọn. Thành phố hướng tới xây dựng thói quen đọc, kỹ năng tiếp cận và sử dụng tri thức cho người dân phục vụ học tập, nghiên cứu và giải trí. Các hoạt động như Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam, cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc”, “Tủ sách lớp em” được tổ chức thường niên; Thư viện Hà Nội được đầu tư, nâng cấp theo mô hình thư viện điện tử với hàng trăm nghìn đầu sách số, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc.
Không chỉ trong nước, Hà Nội còn tích cực quảng bá văn hóa đọc và hình ảnh Thủ đô ra quốc tế. Tại Hội sách quốc tế Frankfurt (Đức), hơn 100 đầu sách tiêu biểu về lịch sử, văn hóa Hà Nội và Việt Nam đã được giới thiệu cùng các sản phẩm du lịch đặc sắc. Không gian sách Hà Nội tại sự kiện này đón nhiều đoàn khách quốc tế đến tham quan, tìm hiểu và trao đổi về hoạt động xuất bản, giao dịch bản quyền. Sau hội sách, đoàn công tác Hà Nội còn tặng sách cho Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Frankfurt, góp phần kết nối văn hóa giữa Hà Nội và cộng đồng người Việt tại Đức.
Trong bối cảnh chuyển đổi số, Hà Nội đang kết hợp phát triển văn hóa đọc truyền thống với các hình thức hiện đại. Thành phố triển khai mô hình “thư viện số cộng đồng”, ứng dụng “sách nói”, mã QR trên các tuyến phố để giúp người dân tiếp cận tri thức dễ dàng hơn. Nhiều trường học duy trì phong trào “Mỗi tuần một cuốn sách”, khuyến khích học sinh viết cảm nhận và chia sẻ lên bảng tin điện tử. Những câu lạc bộ đọc sách sinh viên hay book café với khẩu hiệu “Đọc để khác biệt”, “Một trang mỗi ngày” cũng góp phần tạo nên một cộng đồng đọc trẻ trung, năng động.
Hội sách Hà Nội lần thứ X năm 2025 với chủ đề “Thăng Long – Hà Nội Khát vọng vươn mình” là minh chứng rõ nét cho nỗ lực làm mới văn hóa đọc. Diễn ra tại phố đi bộ Hồ Gươm, hội sách quy tụ hơn 250–300 gian hàng, mang đến trải nghiệm đọc gắn liền với công nghệ số. Bạn đọc được khám phá Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến, phiên bản điện tử của Tủ sách Văn Miếu – Quốc Tử Giám, trải nghiệm công nghệ thực tế ảo và tương tác với “Cụ rùa AI”. Tại không gian Thư viện lưu động, hàng trăm đầu sách về lịch sử, văn hóa, con người Hà Nội được phục vụ miễn phí. Tại đây, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt đã kêu gọi các nhà xuất bản, công ty sách và độc giả cùng chung tay trao tặng sách cho các thư viện công cộng – một hành động ý nghĩa để khơi dậy niềm yêu sách, tinh thần tự học và học tập suốt đời.
Từ những góc nhỏ bên Hồ Gươm đến các không gian số hiện đại, văn hóa đọc đang được Hà Nội nuôi dưỡng và lan tỏa mạnh mẽ. Đó không chỉ là sự hồi sinh của những trang sách, mà còn là cách Thủ đô gìn giữ và bồi đắp chiều sâu tri thức cho ngàn năm văn hiến.
- Theo: Báo Quốc Tế